Wat is het?

Een meerling krijgen is een unieke ervaring: twee (of meer) kleine baby’s die samen dezelfde fases doorlopen. Deze situatie is anders dan die van ouders van een gezin met kinderen van verschillende leeftijden.

Hoe belangrijk is het?

De zorg voor een pasgeboren meerling wordt door veel ouders als zwaarder ervaren dan de zorg voor één baby. Het bericht van een meerlingzwangerschap zorgt meestal voor veel opschudding bij de aanstaande ouders. Ouders kunnen twijfels hebben (kunnen we dat wel, verdienen we wel genoeg), maar meestal is er ook blijdschap en ontroering.

Ouders van een meerling kunnen ook specifieke vragen hebben over de zorg voor hun baby’s, bijvoorbeeld:

• Hoe kan ik er voor zorgen dat beide baby’s zich lichamelijk en psychisch goed ontwikkelen?
• Hoe zorg ik dat ze beiden genoeg aandacht krijgen?
• Ben ik in staat om van beide baby’s te houden?
• Ben ik in staat om de baby’s als twee personen te zien met elk hun eigen karakter?
• Ben ik als ouder in staat steun te zoeken en te krijgen zodat ik bovenstaande taken goed uit kan voeren?

Elke moeder nadert de bevalling met haar eigen verwachtingen en angsten. Zij kunnen verschillende gevoelens hebben over de bevalling en geboorte van hun kindjes. Een geluksgevoel en blijdschap over de naderende geboorte kan gecombineerd zijn met bijvoorbeeld zorgen over een gecompliceerde bevalling. Sommige aanstaande moeders zijn bezorgd dat hun zorgen, die bij de zwangerschap horen, slecht zijn voor de baby’s. Dit hoeft niet het geval te zijn, want zorgen en angsten zijn een deel van het leven, net als positieve gevoelens.

Een meerling verandert het leven van ouders. Het krijgen van kinderen kan het gezinsleven en het leven van de familie verrijken en tegelijkertijd kan er veel veranderen in het gezin. Het gezin zal zich gaan reorganiseren rondom de nieuwe baby’s en dat kan tijd kosten. Een meerling kan wat dat betreft nog meer teweeg brengen dan wanneer er één baby geboren wordt. Twee of meer baby’s vragen meer tijd en aandacht dan één baby. Zowel ouders als eventuele andere kinderen in het gezin zullen de aandacht moeten (ver)delen.

Vaak is het zo dat familie en/of vrienden ondersteuning bieden wanneer er een meerling is geboren. Deze hulp is belangrijk en kan als prettig worden ervaren, maar tegelijkertijd kan het ook een gebrek aan privacy betekenen. Na de geboorte van de baby’s zal er waarschijnlijk minder tijd zijn voor ieder aspect van de partnerrelatie. Het is belangrijk dat ouders manieren vinden om met elkaar te kunnen praten over de gevoelens die dit oproept.

Wat weten we erover?

Gedurende de zwangerschap is het al mogelijk om contact te maken met de baby’s in de buik. Onderzoek heeft uitgewezen dat ongeboren baby’s al gevoelig zijn voor aandacht van de ouders. Ze genieten ervan als deze hun gevoelens vertellen, met hen praten en hen aanraken. Tijdens de zwangerschap kunnen ouders hun baby’s ook al een beetje leren kennen. Bijvoorbeeld aan de manier waarop zij bewegen, wanneer ze wakker zijn en wanneer ze slapen. Hierin kunnen de baby’s in de buik al van elkaar verschillen. De meeste ouders fantaseren over hoe de baby’s zullen zijn en welk gevoel het ouderschap bij hen zal oproepen.

De bevalling van een meerling is vanzelfsprekend anders dan van een eenling. Een meerling wordt over het algemeen wat eerder geboren dan een eenling en er is een iets hogere kans op een keizersnede bij een meerling. Na de bevalling denken veel moeders daar steeds aan terug en beleven het in gedachten opnieuw. Op deze manier verwerken vrouwen de intensiteit van hun bevalling. Voor moeders die een moeilijke bevalling hebben gehad of een bevalling die anders is gegaan dan ze hadden gehoopt is het belangrijk om de gevoelens die de bevalling oproept te uiten. Het kan voor hen prettig zijn om een keer te praten met de gynaecoloog die bij de bevalling aanwezig was, zodat die ondersteuning kan bieden in het verwerkingsproces.

Voor de baby’s en hun gezondheid is het belangrijk dat de ouders zo vroeg mogelijk deelnemen in de zorg voor hen. Bij een te vroeg geboren baby is de behoefte aan contact met zijn ouder minder zichtbaar. Deze baby’s kunnen nog minder goed aangeven dat ze contact willen, omdat zij alle energie nodig hebben om te groeien. Dit betekent echter niet dat zij het contact niet nodig hebben, voor hen is dit extra belangrijk om zich goed te ontwikkelen.

Gedurende de eerste maanden zullen de baby’s veel aandacht vragen. Baby’s hebben het nodig dat hun ouders veel met ze bezig zijn en dat zij zowel hun gevoelens als hun fysieke verzorging in de gaten houden. Veel ouders van een meerling vragen zich af hoe zij hun tijd zo kunnen verdelen dat zij met beide kinderen een band kunnen opbouwen. Voeden en verschonen zijn geschikte momenten voor intimiteit en tederheid tussen ouder en baby. Elkaar aankijken, aanraken en geluidjes maken over en weer zorgen ervoor dat er een band ontstaat tussen ouder en kind.

Communicatie met de baby’s is vanaf de geboorte tweerichtingsverkeer. Baby’s herkennen de stem van hun ouder van voor de geboorte en herkennen hun gezicht binnen een paar dagen na de geboorte. Zij zijn gevoelig voor hoe hun ouders zich voelen en ze willen hun ouders net zo graag begrijpen als de ouders hun baby’s willen begrijpen. Baby’s communiceren hun ongemakken en hun angsten via hun gezichtsuitdrukking, de bewegingen van hun lichaam en door te huilen. In de eerste weken rekenen ze helemaal op hun ouders om hun ongemakken te begrijpen en deze voor hen op te lossen.

Het is helaas niet altijd gemakkelijk om te begrijpen wat de baby communiceert. Door de baby’s goed te observeren leren ouders in deze periode het ritme en de stemming van de baby’s kennen. Dit helpt om de signalen van de baby’s beter te snappen. Soms verschillen het ritme van de ouders en/of het ritme van de baby’s onderling, het vraagt dan tijd om deze ritmes op elkaar af te stemmen. Bij het leren kennen van de baby’s merken ouders vaak dat ze met beide kinderen een andere relatie opbouwen en bovendien zal deze ook voortdurend veranderen. De baby’s zijn vanaf het begin verschillende mensjes en het is normaal dat de één andere gevoelens bij de ouder oproept dan de ander.

Wat past bij jou en je kindjes?

Je kunt nadenken welke hulp het beste bij jou en je kindjes past. Passen gesprekken bij jou en je kindjes over de verzorging en opvoeding van hen, bijvoorbeeld met een therapeut of met andere ouders in een groep?

Wat kan er misgaan?

Vroeggeboorte is een risico van een meerlingenbevalling. Te vroeg geboren baby’s worden vaak geholpen met behulp van de couveuse om op temperatuur te blijven en indien nodig krijgen ze een infuus of extra zuurstof. Met de baby’s in de couveuse is de start niet makkelijk.

Het kan ongunstig zijn voor de baby’s als er sprake is van een situatie waarin de ouders chronische stress ervaren. In dat geval is het belangrijk om hulp te zoeken om die situatie te verbeteren.

Wat kan eraan gedaan worden?

Je kunt als ouders kunnen hulp krijgen bij de zorgen en problemen die je ervaart in de relatie met je (aankomende) baby’s en peuters. De relatie tussen jou en je baby’s staat daarbij centraal.

Meer weten?

Organisaties

• Nederlandse Vereniging voor Ouders van Meerlingen, postbus 14, 1300 AA Almere 
telefoonnummer: 036 – 531 80 54, website: www.nvom.nl
• www.tweelingenregister.org
• Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie: www.nvog.nl. Kijk bij patiëntenvoorlichting, dan bij verloskunde en dan bij verloskunde specifiek.
• Vereniging van Ouders van Couveusekinderen, postbus 1024, 2260 BA Leidschendam, telefoonnummer: 070 – 386 25 35, website: www.couveuseouders.nl.

boeken

• Elizabeth M. Bryan, De tweeling of drieling of meer. (Harcourt Assessment B.V. 1995)
• Lenny Duijvelaar en Anjo Geluk, Het Tweelingenboek. (Kosmos Uitgevers 2010)
• Denise Hilhorst, Alles dubbel. Survivalgids voor startende tweelingmama’s. (Uitgeverij Boekenbent 2010)
• Coks Feenstra, Het Grote Tweelingenboek. Opvoeding van meerlingen vanaf zwangerschap tot volwassenheid. (Uitgeversmaatschappij Ad. Donker B.V., 2009)
• Dorret Boomsma (red.), Tweelingonderzoek: wat meerlingen vertellen over de mens. (VU Uitgeverij 2008)